Spis Treści
Planując zmianę pracy lub współpracę w modelu B2B w Polsce, jednym z kluczowych elementów, na który warto zwrócić uwagę, jest okres wypowiedzenia. To nie tylko formalność prawna, ale również istotny czynnik wpływający na płynność zatrudnienia, organizację pracy i bezpieczeństwo finansowe pracownika lub kontrahenta. W Polsce przepisy dotyczące okresów wypowiedzenia różnią się w zależności od rodzaju umowy – czy jest to umowa o pracę na czas nieokreślony, określony, umowa na okres próbny, czy też kontrakt B2B. W tym artykule przybliżymy obowiązujące regulacje oraz praktyczne zasady ustalania okresów wypowiedzenia, aby zarówno pracodawcy, jak i pracownicy czy kontrahenci mogli pewnie poruszać się w tym obszarze.
W Polsce standardowe okresy wypowiedzenia zależą od rodzaju umowy, jej czasu trwania oraz stażu pracy pracownika. Przepisy dotyczące okresów wypowiedzenia regulowane są przez Kodeks pracy, który określa szczegółowe zasady zarówno dla umów o pracę na czas nieokreślony, jak i na czas określony oraz dla umów na okres próbny.
Umowa o pracę na czas nieokreślony
W przypadku umowy o pracę na czas nieokreślony okres wypowiedzenia zależy od stażu pracy pracownika u danego pracodawcy. Zgodnie z Kodeksem pracy, okresy wypowiedzenia wynoszą:
- 2 tygodnie: jeśli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,
- 1 miesiąc: jeśli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy, ale krócej niż 3 lata,
- 3 miesiące: jeśli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.
Okres wypowiedzenia rozpoczyna się pierwszego dnia miesiąca następującego po złożeniu wypowiedzenia. Na przykład, jeśli pracownik złoży wypowiedzenie 15 marca, okres wypowiedzenia zacznie się 1 kwietnia i zakończy 30 kwietnia (w przypadku 1-miesięcznego okresu wypowiedzenia).
Umowa o pracę na czas określony
W przypadku umowy o pracę na czas określony przepisy są bardziej elastyczne. Okres wypowiedzenia zależy od długości trwania umowy, ale w przeciwieństwie do umów na czas nieokreślony, jest krótszy:
- 3 dni robocze: jeśli umowa trwała krócej niż 6 miesięcy,
- 1 tydzień: jeśli umowa trwała co najmniej 6 miesięcy, ale krócej niż 3 lata,
- 2 tygodnie: jeśli umowa trwała co najmniej 3 lata.
Warto zauważyć, że umowa na czas określony może nie przewidywać okresu wypowiedzenia, jeśli strony ustalą inaczej, np. w samej umowie. Takie umowy często zawierają klauzule mówiące, że zatrudnienie kończy się w określonym terminie bez konieczności składania wypowiedzenia.
Umowa na okres próbny
Umowa na okres próbny jest szczególnym rodzajem umowy stosowanej w celu oceny kwalifikacji pracownika i jego przydatności w firmie, i nie może trwać dłużej niż 3 miesiące. Zgodnie z Kodeksem pracy, okres wypowiedzenia zależy od długości trwania okresu próbnego:
- 3 dni robocze: jeśli okres próbny nie przekracza 2 tygodni,
- 1 tydzień: jeśli okres próbny trwa od 2 tygodni do 3 miesięcy,
- 2 tygodnie: jeśli okres próbny trwa 3 miesiące.
Warto również zauważyć, że pracodawca i pracownik mogą rozwiązać umowę o pracę ze skutkiem natychmiastowym (bez zachowania okresu wypowiedzenia) tylko w określonych przypadkach, np. w przypadku ciężkiego naruszenia obowiązków przez którąkolwiek ze stron, w tym niewykonywania obowiązków służbowych, kradzieży lub innych poważnych wykroczeń. Okres wypowiedzenia powinien być respektowany przez obie strony umowy. Jeśli pracodawca zdecyduje się na rozwiązanie umowy, a pracownik nie będzie zobowiązany do świadczenia pracy w tym czasie, pracodawca jest zobowiązany do wypłaty wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Warto również wspomnieć, że umowy o pracę zawierane w Polsce mogą przewidywać korzystniejsze dla pracownika okresy wypowiedzenia, jeśli takie warunki zostały indywidualnie ustalone lub określone w układzie zbiorowym pracy.
Okres wypowiedzenia w umowie B2B
W umowach B2B obie strony mają pełną swobodę w ustalaniu warunków współpracy, w tym okresu wypowiedzenia. W praktyce oznacza to, że każda umowa B2B może zawierać inne postanowienia dotyczące okresu wypowiedzenia, w zależności od negocjacji między firmą a kontrahentem. Najczęściej spotykane rozwiązania to:
- 14 dni: zwykle stosowane w umowach zawieranych na czas określony,
- 30 dni: najczęściej spotykany okres wypowiedzenia w umowach B2B,
- brak okresu wypowiedzenia: w niektórych przypadkach umowa B2B może przewidywać możliwość rozwiązania w dowolnym momencie, bez konieczności zachowania okresu wypowiedzenia, pod warunkiem zgodny obu stron.
W przypadku umowy B2B, która jest formą współpracy między dwoma niezależnymi podmiotami (np. między firmą a osobą prowadzącą działalność gospodarczą), kwestia okresu wypowiedzenia nie jest regulowana przez Kodeks pracy, ponieważ jest to umowa cywilnoprawna, a nie umowa o pracę. Okres wypowiedzenia zależy od warunków uzgodnionych w samej umowie.
Dodatkowo, umowy B2B mogą zawierać klauzulę umożliwiającą natychmiastowe rozwiązanie umowy bez okresu wypowiedzenia w przypadku naruszenia istotnych warunków umowy lub niewywiązania się z obowiązków przez jedną ze stron. Przykłady takich sytuacji to niewypłacalność jednej ze stron, niewykonanie uzgodnionych usług lub brak płatności.
Jak określić okres wypowiedzenia?
Okres wypowiedzenia w umowie B2B ustala się na podstawie indywidualnych ustaleń między stronami. W praktyce jest to kwestia negocjacji i zapisów zawartych w samej umowie. Zaleca się, aby obie strony ustaliły odpowiedni okres wypowiedzenia na samym początku współpracy, aby uniknąć nieporozumień w razie konieczności rozwiązania umowy. Jeśli umowa B2B jest zawarta na czas nieokreślony, powszechną praktyką jest 30-dniowy okres wypowiedzenia. W przypadku umów na czas określony okres ten może być krótszy – zwykle około 14 dni. Jeśli umowa B2B dotyczy projektu z określonym terminem realizacji, może nie przewidywać żadnego okresu wypowiedzenia i wygasać automatycznie po zakończeniu projektu.
W każdym przypadku zaleca się, aby warunki dotyczące okresu wypowiedzenia były jasno określone w umowie, aby uniknąć przyszłych sporów i zapewnić przejrzystość w relacjach zawodowych.
